Wat is virtueel geheugen?

Virtueel geheugen is een functie van uw besturingssysteem die een deel van uw SSD of harde schijf reserveert als tijdelijk geheugen wanneer uw fysieke RAM vol is. Het zorgt ervoor dat uw pc soepel blijft werken wanneer uw RAM vol is, voorkomt dat deze crasht en stelt u in staat om te multitasken buiten de fysieke RAM-limieten van uw systeem. In plaats van een toepassing af te sluiten, verplaatst het besturingssysteem minder gebruikte gegevens uit het RAM-geheugen naar uw hoofdopslagstation, waardoor ruimte vrijkomt voor actieve taken.

Virtueel geheugen is een vangnet, maar wel een dat een negatieve invloed heeft op uw prestaties. Wanneer uw pc veel gebruikmaakt van virtueel geheugen, zult u merken dat uw pc trager wordt, omdat opslagschijven veel langzamer zijn dan RAM. Voor gamers is dit meestal geen groot probleem, omdat de meeste moderne games geheugenefficiënt zijn. Er kunnen echter problemen ontstaan wanneer u aan het gamen bent, streamt of tientallen browsertabbladen open hebt staan. In die gevallen kan virtueel geheugen in werking treden en dat is wanneer de prestaties achteruitgaan.

Wanneer het RAM-geheugen van uw systeem vol raakt, maakt het besturingssysteem gebruik van een paginabestand op uw opslagschijf. Gegevens die niet onmiddellijk nodig zijn, worden uit het fysieke RAM-geheugen verwijderd en naar dit paginabestand geschreven. Wanneer die gegevens weer nodig zijn, worden ze vanuit het virtuele geheugen teruggelezen naar het fysieke geheugen (RAM). Dit proces wordt paging genoemd en hoewel het uw systeem stabiel houdt, is het veel langzamer dan het rechtstreeks benaderen van gegevens vanuit het RAM-geheugen.

Het is langzamer omdat het RAM-geheugen van uw systeem werkt met snelheden tussen 25 GB/s en 96 GB/s, afhankelijk van hoe uw machine is geconfigureerd en of u DDR4 of DDR5 gebruikt. Vergelijk dat eens met de opslagsnelheden:

• NVMe SSD: ongeveer 3 GB/s tot 10 GB/s
• SATA SSD: tot 600 MB
• HDD: ongeveer 100–200 MB/s

Zelfs de snelste NVMe SSD is bijna 10 keer langzamer dan RAM, en een harde schijf is honderden keren langzamer. Dat verschil betekent dat elke keer dat uw pc gegevens uitwisselt tussen RAM en opslag, u dit merkt in haperingen, wegvallende frames of langere laadtijden. Als u gamet op een systeem met beperkt RAM en andere zware applicaties draait, kan virtueel geheugen een groot knelpunt worden.

Voor de meeste gamers heeft virtueel geheugen zelden invloed op de gameplay, omdat moderne games zijn ontworpen om geheugen efficiënt te gebruiken, zolang je maar voldoende geheugen hebt om mee te beginnen. Maar als je multitaskt, streamt, chat op Discord en meerdere browsertabbladen open hebt staan, kan je RAM-gebruik pieken. Wanneer dat gebeurt, begint het systeem gegevens naar de opslag te pagen, waardoor de prestaties achteruitgaan.

Hoe weet u of u het virtuele geheugen bereikt? Let op tekenen zoals plotselinge traagheid of pieken in schijfactiviteit. U kunt in Taakbeheer onder Prestaties -> Geheugen controleren of het paginabestand wordt gebruikt. Als dit regelmatig gebeurt, is de enige echte oplossing om meer RAM toe te voegen.

Hoeveel geheugen moet je dan hebben? Voor moderne games is 32 GB ideaal, vooral als je tijdens het gamen streamt of browsers open hebt staan. Dit geeft je ruimte voor multitasking zonder dat je een beroep hoeft te doen op virtueel geheugen. Voor intensief gebruik, zoals het maken van content, zware multitasking of professionele streaming, is 64 GB ideaal. Het vergroten van het virtuele geheugen in Windows kan crashes helpen voorkomen, maar het zal de gamingprestaties niet verbeteren. Als je soepel wilt gamen, investeer dan eerst in RAM. Een SSD helpt ook om de impact te verminderen in vergelijking met een HDD, en je zou tegenwoordig een SSD moeten gebruiken, maar zelfs dat kan niet concurreren met de snelheid van het nieuwste DDR5 RAM.

Virtueel geheugen is een back-upsysteem dat uw pc stabiel houdt wanneer uw fysieke RAM vol is. Het gebruik van virtueel geheugen vertraagt uw pc echter. Voor gamers is de beste manier om vertragingen te voorkomen, ervoor te zorgen dat u voldoende RAM hebt.